Mochila Wayuu

**************

Dla Wayuu tkanie to sztuka: "być kobietą to wiedzieć jak tkać" Najpopularniejszymi wyrobami tkanymi są torby Mochilas, wykonywane z przędzy, o misternych wzorach i kolorach. Techniki te przekazywane są z pokolenia na pokolenie, co czyni je tradycją plemienną Wayuu.

Torby te tworzone są z niezwykle wytrzymałych nici. Wybór nici nie jest przypadkowy, gdyż indianie potrzebowali użyć materiału, który będzie wytrzymały na palące słońce, piasek i długie podróże. Torebki wytwarzane są na dwa sposoby: tkane pojedynczą lub podwójną nitką. Technika jednonitkowa pozwala na osiągnięcie niezwykłych wzorów, praca nad taką torbą może trwać nawet do 2 miesięcy. Dwunitkowe Mochilas są wykonywane szybciej (2-4tyg). Nie mają one tak spektakularnych wzorów, ale są za to bardziej wytrzymałe.

Istnieje wiele rodzajów Mochilas w zależności od zastosowania lub użytkowania. Najpopularniejsze z nich to "susu" czyli "na co dzień", tkane na szydełku z włóczki maguey. Służą one indianom zazwyczaj do noszenia rzeczy osobistych czy narzędzi do pracy.

Wzory na torbach Mochila nie są przypadkowe. Symbole te nazywają się "kaanas" i są interpretacją światopoglądów Wayuu. Każda torebka jest unikatowa dla tkacza. Według wierzeń Wayuu wszystko w świecie jest ściśle ze sobą połączone. Każde drzewo, zwierzę, czy minerał posiada duszę i własny język komunikacji. Dlatego też, wzory na torbach są przemyślane i kompozycje te tworzą określone wzory i przedstawiają wierzenia Indian Wayuu.

Dziewczynki uczą się technik tkania w ramach rytuału "przejścia". Kiedy dziewczynka dostaje pierwszej miesiączki, rozpoczyna się roczny proces izolacji (365 słońc i 12 księżyców), jest to czas kiedy dziewczynka staje się kobietą. Jest to dla młodych kobiet niezwykły czas, kiedy otrzymują stosowną edukacji od starszyzny kobiecej. Między innymi, właśnie wtedy uczą się jak tkać. Im więcej młoda kobieta będzie miała umiejętności tkania tym większy będzie miała prestiż w swoim klanie.

Te ręcznie wykonywane dzieła sztuki są jednymi z najbardziej niesamowitych torebek na świecie. Można je zobaczyć w magazynach modowych, noszą je dumnie celebryci, a co za tym idzie wiele osób zaczęło tworzyć tzw. MOCHILA WAYUU, co w moim odczuciu jest niczym innym jak przywłaszczeniem kulturowym. Torby zyskały międzynarodowy rozgłos między innymi dzięki inicjatywie "Mochila Project" stworzonej przez redaktorkę Vogue w 2009 roku. W projekcie wzięło udział 11 projektantów, którzy stworzyli własną interpretację tradycyjnej torby Wayuu. Torby z "Mochila Project Collection" zostały wystawione za cenę wywoławczą $5000 na aukcji charytatywnej w Miami, z której dochód ze sprzedaży został przekazany 30 organizacjom charytatywnym w Kolumbii. Splot Wayuu jest symbolem tradycji, więc czy moralne jest tworzenie samouczków jak stworzyć "własną" Mochila i kompletnie ignorować kulturę i historię jaka za tym stoi? Gdzie zacierają się różnice między interpretacją a zawłaszczeniem tradycji od plemion rdzennych? Problemem nie jest to, że torby są rozprowadzane po świecie, ale fakt, że niejednokrotnie sprzedaż ta odbywa się bez poszanowania tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie. W mojej ocenie wielce istotne jest, aby być odpowiedzialnym konsumentem, zwłaszcza jeśli ma się do czynienia z przedmiotami, które są częścią rdzennej kultury. W tym przypadku jest to niezwykle istotne, ponieważ indiańskie plemię Wayuu jest zagrożone i potrzebuje środków finansowych do życia, które powinny być przekazywane z każdej sprzedawanej torebki Mochila Wayuu.

Zostawiam Wam to do osobistej interpretacji.